Title: Działalność nierejestrowana – czego nie wolno? Sprawdź, zanim zaczniesz!
Data publikacji: 13 czerwca 2025
Ostatnia aktualizacja: 13 czerwca 2025
Autor: Michał Krajewski
Działalność nierejestrowana to kusząca forma zarobkowania bez rejestracji firmy i bez skomplikowanej biurokracji. Jednak choć wydaje się idealnym rozwiązaniem, rządzi się konkretnymi zasadami i ma swoje ograniczenia. Wielu początkujących przedsiębiorców nieświadomie je łamie, co może skutkować poważnymi konsekwencjami – od nałożenia kar, po obowiązek zarejestrowania działalności gospodarczej z mocą wsteczną.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- jakie są najczęstsze błędy popełniane przy działalności nierejestrowanej,
- co dokładnie jest zabronione w tej formie zarobkowania,
- jakie są konsekwencje złamania przepisów,
- jak legalnie zarabiać, nie rejestrując działalności.
Czytaj dalej, aby uniknąć kosztownych pomyłek i prowadzić bezpiecznie swoją mikroprzedsiębiorczość!
Spis treści
- Czym jest działalność nierejestrowana?
- Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?
- Czego NIE wolno robić na działalności nierejestrowanej?
- Najczęstsze błędy początkujących
- Konsekwencje złamania zasad
- Jak prowadzić działalność nierejestrowaną zgodnie z prawem?
- Podsumowanie: czy to się w ogóle opłaca?
Czym jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana to forma drobnej działalności zarobkowej, która pozwala legalnie świadczyć usługi lub sprzedawać towary bez rejestracji firmy w CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). Przepisy dotyczące tej formy działalności zostały wprowadzone ustawą Prawo przedsiębiorców z 2018 roku.
Główne cechy działalności nierejestrowanej:
- przychody nie mogą przekraczać 75% minimalnego wynagrodzenia (w 2025 roku: 3 180 zł miesięcznie),
- osoba prowadząca działalność nie była przedsiębiorcą w ciągu ostatnich 60 miesięcy,
- działalność nie wymaga koncesji, zezwoleń ani wpisu do rejestru działalności regulowanej.
Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?
Nie każdy może skorzystać z tej opcji. Przepisy jasno określają, kto spełnia warunki:
- Osoba fizyczna (nie firma, nie spółka)
- Brak wcześniejszej działalności gospodarczej przez minimum 5 lat
- Miesięczne przychody brutto nie przekraczają ustawowego limitu
- Rodzaj działalności nie wymaga specjalnych zezwoleń
Czego NIE wolno robić na działalności nierejestrowanej?
Choć działalność nierejestrowana daje dużą swobodę, istnieje katalog działań, które są zabronione lub zarezerwowane tylko dla zarejestrowanych firm.
Przykłady zakazanych działań:
- Nie możesz zatrudniać pracowników – nawet na umowę zlecenie czy o dzieło.
- Nie możesz przekroczyć limitu przychodów – wówczas automatycznie musisz założyć działalność.
- Nie możesz prowadzić działalności regulowanej – np. transport, edukacja przedszkolna, handel lekami.
- Nie możesz wystawiać faktur VAT (jeśli nie jesteś czynnym podatnikiem VAT) – jedynie rachunki dla klientów.
- Nie masz prawa do rozliczania kosztów i odliczeń podatkowych – nie działasz w systemie podatkowym jak przedsiębiorca.
- Nie możesz prowadzić sprzedaży na rynkach regulowanych – np. na Allegro, Amazon czy OLX w sposób zautomatyzowany.
- Nie wolno ci stosować nazw sugerujących prowadzenie działalności gospodarczej – np. „firma”, „studio”, „usługi”.
Najczęstsze błędy początkujących
Początkujący często nieświadomie łamią przepisy. Oto lista typowych pomyłek:
- Przekraczanie limitu przychodów i „przymykanie oka” na dodatkowe zamówienia
- Nieprowadzenie ewidencji sprzedaży
- Wystawianie faktur bez prawa do tego
- Stosowanie nazw handlowych jak pełnoprawna firma
- Reklama działalności na dużą skalę (np. w Google Ads)
- Sprzedaż towarów importowanych z zagranicy na większą skalę
Konsekwencje złamania zasad
Złamanie zasad działalności nierejestrowanej może skutkować:
- Obowiązkiem rejestracji działalności gospodarczej z mocą wsteczną
- Dopłatami do ZUS za okres prowadzenia działalności
- Mandatem lub grzywną z urzędu skarbowego
- Odpowiedzialnością cywilną za działania bez uprawnień
- Brakiem ochrony prawnej – np. w przypadku reklamacji lub sporów
Jak prowadzić działalność nierejestrowaną zgodnie z prawem?
Aby działać legalnie, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- Prowadź ewidencję sprzedaży – choć uproszczoną, jest obowiązkowa
- Regularnie monitoruj przychody – przekroczenie limitu = obowiązek rejestracji
- Upewnij się, że działalność nie wymaga koncesji
- Informuj klientów, że nie prowadzisz działalności gospodarczej
- Nie zatrudniaj nikogo, nawet do pomocy okazjonalnej
- Wystawiaj rachunki, a nie faktury VAT (chyba że masz do tego prawo)
Podsumowanie: czy to się w ogóle opłaca?
Działalność nierejestrowana to świetna opcja na start – szczególnie dla rękodzielników, freelancerów czy korepetytorów. Pozwala testować rynek bez ryzyka, kosztów ZUS czy skomplikowanej księgowości. Ale trzeba działać ostrożnie. To nie sposób na ukrycie pełnoprawnego biznesu, ale furtka dla mikroprzedsiębiorców.
Pamiętaj: lepiej działać ostrożnie niż tłumaczyć się urzędowi skarbowemu.