Tytuł: Obowiązkowe potrącenia z wynagrodzenia – zmiany w prawie i praktyczne przykłady dla pracowników i pracodawców
Data publikacji: 15 sierpnia 2025
Data ostatniej aktualizacji: 15 sierpnia 2025
Autor: Michał Wysocki
Zmiany w prawie pracy oraz w przepisach egzekucyjnych powodują, że zarówno pracodawcy, jak i pracownicy muszą uważnie śledzić aktualne zasady dotyczące potrąceń z pensji. Od 2025 roku pojawiły się nowe limity, procedury i obowiązki informacyjne, które mają wpływ na wysokość wypłacanych wynagrodzeń. W artykule wyjaśniamy, jakie potrącenia są obowiązkowe, jakie dobrowolne, jakie kwoty wolne od potrąceń obowiązują w tym roku i jak wygląda praktyka w polskich firmach.
Artykuł jest dla Ciebie, jeśli chcesz dowiedzieć się:
- jakie są aktualne rodzaje obowiązkowych potrąceń z wynagrodzenia,
- jakie kwoty wolne od potrąceń przysługują pracownikom,
- jakie zmiany wprowadzono w 2025 roku,
- jak wygląda procedura potrąceń w praktyce,
- jakie prawa i obowiązki mają pracodawcy w tym zakresie.
Czytaj dalej, aby uniknąć błędów, które mogą kosztować pracownika część jego pensji, a pracodawcę – nawet grzywnę.
Spis treści
- Podstawy prawne potrąceń z wynagrodzenia
- Rodzaje obowiązkowych potrąceń w 2025 roku
- Kwoty wolne od potrąceń – aktualne limity
- Procedura dokonywania potrąceń przez pracodawcę
- Zmiany w przepisach od 2025 roku
- Praktyczne przykłady obliczeń potrąceń
- Najczęstsze błędy i jak ich unikać
- Podsumowanie i rekomendacje
Podstawy prawne potrąceń z wynagrodzenia
Potrącenia z wynagrodzenia regulują przede wszystkim przepisy Kodeksu pracy (art. 87–91) oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ważną rolę odgrywają także rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, które aktualizują kwoty wolne od potrąceń i procedury informacyjne.
Pracodawca może dokonywać potrąceń tylko w granicach przewidzianych prawem – naruszenie tych zasad może skutkować sankcjami, w tym karą grzywny do 30 000 zł.
Rodzaje obowiązkowych potrąceń w 2025 roku
W 2025 roku obowiązkowe potrącenia z wynagrodzenia obejmują:
- Składki ZUS – emerytalna, rentowa, chorobowa, wypadkowa.
- Zaliczki na podatek dochodowy – zgodnie z aktualną skalą podatkową.
- Potrącenia egzekucyjne – m.in. alimenty, zobowiązania wobec urzędów.
- Inne ustawowe należności – np. grzywny sądowe, mandaty skarbowe.
W przypadku kilku tytułów egzekucyjnych stosuje się kolejność wynikającą z Kodeksu pracy – pierwszeństwo mają alimenty.
Kwoty wolne od potrąceń – aktualne limity
Od 1 stycznia 2025 roku kwota wolna od potrąceń przy pełnym etacie i minimalnym wynagrodzeniu wynosi 3 225 zł netto. W przypadku:
- potrąceń niealimentacyjnych – wolna kwota jest wyższa,
- potrąceń alimentacyjnych – wolna kwota nie obowiązuje,
- pracy w niepełnym wymiarze – kwota wolna jest proporcjonalnie zmniejszana.
Procedura dokonywania potrąceń przez pracodawcę
Pracodawca, otrzymując zawiadomienie o egzekucji, jest zobowiązany:
- sprawdzić poprawność tytułu wykonawczego,
- obliczyć wysokość potrącenia zgodnie z limitem,
- poinformować pracownika o dokonanym potrąceniu,
- przekazać środki wierzycielowi w określonym terminie.
Zmiany w przepisach od 2025 roku
Najważniejsze nowości:
- wyższa kwota wolna od potrąceń,
- obowiązek elektronicznej komunikacji między komornikiem a pracodawcą,
- skrócenie czasu na przekazanie potrąconych środków z 7 do 5 dni roboczych,
- wprowadzenie sankcji administracyjnych za opóźnienia.
Praktyczne przykłady obliczeń potrąceń
Przykład 1 – pracownik z pensją brutto 6 000 zł i jednym tytułem egzekucyjnym niealimentacyjnym.
Przykład 2 – pracownik z pensją brutto 4 300 zł i zajęciem alimentacyjnym.
Przykład 3 – pracownik zatrudniony na 0,5 etatu z dwiema egzekucjami.
Każdy przykład pokazuje krok po kroku obliczenia od kwoty brutto do potrącenia i wypłaty netto.
Najczęstsze błędy i jak ich unikać
- potrącenia bez podstawy prawnej,
- nieuwzględnienie kwoty wolnej od potrąceń,
- błędne obliczenia wynikające z niewłaściwego przeliczenia wynagrodzenia proporcjonalnie do etatu,
- przekazanie środków po terminie.
Podsumowanie i rekomendacje
Znajomość zasad dokonywania potrąceń jest niezbędna zarówno dla działów kadr, jak i samych pracowników. W 2025 roku szczególną uwagę należy zwrócić na nowe limity, krótsze terminy oraz obowiązki w zakresie komunikacji elektronicznej z organami egzekucyjnymi.
Pracodawcy powinni regularnie aktualizować procedury wewnętrzne, a pracownicy – monitorować swoje paski płacowe, aby upewnić się, że potrącenia są prawidłowe.