Tytuł: Komisja rewizyjna vs zarząd – jak nie pomylić ich ról i uniknąć błędów w interpretacji
Autor: Marta Lewicka
Data publikacji: 19 października 2025
Ostatnia aktualizacja: 19 października 2025
W świecie organizacji gospodarczych, spółek i stowarzyszeń często dochodzi do nieporozumień dotyczących podziału kompetencji pomiędzy zarządem a komisją rewizyjną. Choć oba organy pełnią kluczową rolę w funkcjonowaniu podmiotów, ich zadania są zasadniczo różne – i pomylenie ich obowiązków może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, finansowych, a nawet reputacyjnych.
Artykuł ten ma na celu uporządkowanie wiedzy na temat tych dwóch organów – pokazanie ich funkcji, zakresów działania, odpowiedzialności oraz najczęstszych błędów w interpretacji, jakie popełniają członkowie stowarzyszeń, wspólnot czy spółdzielni.
Dowiesz się m.in.:
- jakie są kluczowe różnice między komisją rewizyjną a zarządem,
- jakie prawa i obowiązki posiada każdy z tych organów,
- jakie błędy interpretacyjne najczęściej występują w praktyce,
- jak prawidłowo uregulować relacje między nimi w statucie lub regulaminie,
- oraz w jaki sposób uniknąć konfliktu interesów i nadużyć.
Czytaj więcej, jeśli chcesz uniknąć błędów i usprawnić działanie swojej organizacji.
Spis treści
- Rola zarządu w strukturze organizacyjnej
- Funkcje i obowiązki komisji rewizyjnej
- Najczęstsze błędy w interpretacji zadań obu organów
- Dlaczego rozdzielenie kompetencji ma kluczowe znaczenie
- Jak uregulować relacje w statucie lub umowie spółki
- Dobre praktyki i rekomendacje dla członków organów
- Podsumowanie – jak uniknąć chaosu i nadużyć
Rola zarządu w strukturze organizacyjnej
Zarząd to organ wykonawczy – odpowiada za prowadzenie spraw organizacji lub spółki, reprezentowanie jej na zewnątrz oraz podejmowanie decyzji operacyjnych. W praktyce to on „napędza” działalność i jest odpowiedzialny za bieżące funkcjonowanie jednostki.
W przypadku spółek kapitałowych zarząd działa na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, natomiast w stowarzyszeniach – w oparciu o ustawę Prawo o stowarzyszeniach i zapisy statutu.
Najważniejsze zadania zarządu:
- reprezentowanie organizacji wobec kontrahentów, urzędów i sądów,
- realizacja uchwał walnego zgromadzenia lub rady nadzorczej,
- przygotowywanie sprawozdań finansowych i merytorycznych,
- zarządzanie majątkiem, budżetem i personelem,
- dbanie o zgodność działań z przepisami prawa.
Zarząd ponosi również odpowiedzialność prawną i finansową za podejmowane decyzje, w tym możliwość poniesienia odpowiedzialności cywilnej lub karnej w przypadku naruszenia obowiązków.
Funkcje i obowiązki komisji rewizyjnej
Komisja rewizyjna pełni natomiast rolę organu kontrolnego i nadzorczego. Nie prowadzi bieżących spraw organizacji, lecz sprawdza prawidłowość działania zarządu oraz dba o przejrzystość finansów i zgodność z przepisami.
Członkowie komisji rewizyjnej muszą być niezależni od zarządu – co oznacza, że nie mogą być jednocześnie jego członkami ani pozostawać z nim w stosunku podległości.
Do głównych zadań komisji rewizyjnej należą:
- kontrola gospodarki finansowej i majątkowej organizacji,
- analiza sprawozdań zarządu,
- ocena realizacji uchwał walnego zgromadzenia,
- wnioskowanie o udzielenie (lub odmowę) absolutorium zarządowi,
- zgłaszanie zaleceń i uwag dotyczących nieprawidłowości.
Komisja rewizyjna jest więc „okiem społecznym” organizacji – jej zadaniem jest zapewnienie transparentności i zapobieganie nadużyciom.
Najczęstsze błędy w interpretacji zadań obu organów
W praktyce spotyka się wiele nieporozumień, które wynikają z braku świadomości różnic między zarządem a komisją rewizyjną.
Najczęstsze błędy to:
- łączenie funkcji – członek zarządu pełniący równocześnie rolę w komisji rewizyjnej, co narusza zasadę niezależności,
- ingerencja komisji rewizyjnej w decyzje operacyjne – np. w sprawy kadrowe czy inwestycyjne, które należą wyłącznie do zarządu,
- brak dokumentowania kontroli – nieprowadzenie protokołów i raportów, co utrudnia późniejsze rozliczenia,
- brak regularnych posiedzeń komisji, co prowadzi do zaniedbań nadzorczych,
- błędna interpretacja pojęcia „absolutorium”, które nie oznacza braku odpowiedzialności karnej członków zarządu, lecz jedynie potwierdzenie prawidłowości działań w danym okresie.
Dlaczego rozdzielenie kompetencji ma kluczowe znaczenie
Rozdzielenie ról między zarządem a komisją rewizyjną jest fundamentem dobrego ładu organizacyjnego (corporate governance). Dzięki temu mechanizmowi możliwe jest zachowanie równowagi między wykonaniem a kontrolą, co zabezpiecza organizację przed nadużyciami, błędami decyzyjnymi czy działaniami niezgodnymi z interesem członków lub akcjonariuszy.
Jeżeli oba organy działają w sposób niezależny, ale współpracują na zasadzie zaufania i transparentności – organizacja zyskuje stabilność, wiarygodność i odporność na kryzysy.
Jak uregulować relacje w statucie lub umowie spółki
Podstawą sprawnego funkcjonowania obu organów jest jasne określenie ich kompetencji w dokumentach założycielskich – statucie, regulaminie lub umowie spółki.
Dobrze przygotowany dokument powinien zawierać:
- szczegółowy opis zadań i zakresu odpowiedzialności każdego organu,
- procedury kontroli i raportowania,
- zasady komunikacji między organami,
- harmonogram posiedzeń i sprawozdań,
- mechanizmy rozwiązywania sporów i zapobiegania konfliktom interesów.
Zaniedbanie tego elementu prowadzi do niejasności, które mogą skutkować nawet unieważnieniem decyzji zarządu lub brakiem ważności uchwał komisji rewizyjnej.
Dobre praktyki i rekomendacje dla członków organów
Aby zapewnić właściwe działanie struktur nadzoru i zarządzania, warto wdrożyć kilka sprawdzonych praktyk:
- regularne szkolenia z zakresu prawa i finansów dla członków obu organów,
- tworzenie corocznych planów kontroli komisji rewizyjnej,
- publikowanie wyników kontroli dla członków organizacji,
- stosowanie zasady pełnej jawności finansowej,
- unikanie sytuacji konfliktu interesów,
- korzystanie z niezależnych audytów.
Tego typu działania zwiększają wiarygodność organizacji i minimalizują ryzyko sporów wewnętrznych.
Podsumowanie – jak uniknąć chaosu i nadużyć
Różnice między zarządem a komisją rewizyjną są fundamentalne i powinny być jasno rozumiane przez wszystkich członków organizacji. Zarząd działa, tworzy i zarządza – komisja rewizyjna natomiast nadzoruje, ocenia i kontroluje.
Zachowanie tej równowagi gwarantuje transparentność, odpowiedzialność i efektywność działań całej jednostki. Świadomy podział kompetencji, regularna komunikacja i rzetelna kontrola to klucz do stabilnego rozwoju każdej organizacji – niezależnie od jej wielkości i formy prawnej.